COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler arasındaki ilişki, ilk zamanlarda çok dile gelmese de son zamanlarda giderek artan bir şekilde gündem oluşturmaktadır. COVID-19 ilk başta bir fiziksek hastalık sorunu olarak görülmüştür. Sonradan ise COVID-19 pandemisinin fiziksel bir hastalık sürecinin çok ötesinde olduğu anlaşılmıştır. Sağlıklı bir ruh hali, salgın mücadelesinde bireylerin kurallara uymasında ve tutarlı davranışlar sergilemesinde oldukça önemlidir.
Salgından her birey farklı derecelerde de olsa etkilenir (Kadın ve Erkekler: COVID-19 Ölüm Oranları). Bu etkilenmenin altında her kişide farklı nedenler yatabilir. Örneğin öğrenciler için eğitim sürecindeki belirsizlikler onları endişelendirirken, çalışanlar için ekonomik sorunlar endişe kaynağı olabilir. Genel bir değerlendirme olarak günlük yaşam rutininin bozulması çoğu kişide temel güven duygusunu azaltmaktadır.
COVID-19 pandemisi öncesinde ruhsal belirti ve bozuklukların yükü
Ruhsal hastalıkların salgın öncesi dönemde de bireylere ve topluma ciddi bir yükü vardır. Birleşmiş Milletler COVID-19 sonrasında ruhsal belirti ve bozukluklara dikkat çekmek için yayınladığı raporunda, salgın öncesi psikiyatrik hastalık yükünü de ele almıştır. Bu raporda pandemi öncesi dönemde, depresyon ve anksiyete bozukluklarının yıllık mali yükünün 1 trilyon ABD dolarının üstünde olduğu, intiharın 15-29 yaş arasındaki kişilerde en sık ikinci ölüm nedeni olduğu, depresyonun tüm dünyada 264 milyon kişiliyi etkilediği, zihinsel hastalığı olan kişilerin diğer bireylere göre 10-20 yıl erken vefat ettiği aktarılmıştır.
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler
Ülkeler arasında oransal farklılıklar olsa da çalışmaların çoğu depresyon, anksiyete bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğu üzerinde durmaktadır. Kapsamlı araştırmalardan biri Çin’de 7236 kişide yapılmıştır. Bu çalışmada, bireylerin ruhsal durumu öz bildirim ölçekleriyle değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda katılımcıların %35,1’inde yaygın anksiyete bozukluğu, %20,1’inde depresyon ve %18,2’sinde uyku bozukluğu belirtilerinin yoğun olarak yaşandığı belirtilmiştir. Yine ciddi bir katılımcıyı içeren başka bir çalışma, ölüm sayılarının yüksek olduğu bir başka ülke olan İspanya’dan yapılmıştır. Toplam 3480 kişiyi benzer yöntemlerle değerlendiren araştırmacılar, katılımcıların %18,7’sinde depresyon, %21,6’sınde anksiyete bozukluğu ve %15,8’inde travma sonrası stres belirtilerinin yoğun bir şekilde yaşandığını bildirmişlerdir.
Sonuç
Çalışmalar ruhsal durum muayenesi yapılmadığı için kısıtlılık taşıyabilir. Ancak yüksek katılımcılara ulaşmış olması güçlü yanlarıdır. Araştırmalar, bu sonuçlar temelinde değerlendirildiğinde COVID-19 pandemisinin bireylere ve toplum ruhsal bir yük getireceği açıktır. DSÖ ve ülke yönetimleri pandeminin ruhsal hastalıklar oluşumu ve ruhsal hastalıkları tetiklemesi konusunda bir eylem planı hazırlamalıdır. Pandemi döneminde yaşananlar sonucunda hem bireysel hem de toplumsal olarak etkilenmemek mümkün değildir. Ancak en aza indirmek için azami gayret gösterilmelidir.
Bahadır Geniş
Kocaeli Üniversitesi, Psikiyatri ABD, Öğretim Üyesi, İzmit / Kocaeli
Kaynaklar
- Lau JT, Tsui H, Lau M, Yang X. SARS transmission, risk factors, and prevention in Hong Kong. Emerging infectious diseases. 2004;10(4):587-92.
- WHO. Mental health: strengthening our response. World Health Organization; Son güncellenme tarihi 30.03.2018. URL adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mental-health-strengthening-our-response
- United Nations. United Nations Policy Brief: COVID-19 and the Need for Action on Mental Health 2020. Son güncellenme tarihi 13.05.2020. URL adresi: https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/un_policy_brief-covid_and_mental_health_final.pdf
- González-Sanguino C, Ausín B, ÁngelCastellanos M, Saiz J, López-Gómez A, Ugidos C, ve ark. Mental Health Consequences during the Initial Stage of the 2020 Coronavirus Pandemic (COVID-19) in Spain. Brain Behav Immun. 2020.
- Huang Y, Zhao N. Chinese mental health burden during the COVID-19 pandemic. Asian J Psychiatr. 2020;51:102052.
1988 yılında Mersin’de doğdu. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’ndaki uzmanlık eğitimini 2017 yılında tamamladı. 2017-2020 yılları arasında Zonguldak’ta çalıştı. 2021 yılından itibaren Kocaeli Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalında çalışmaktadır.
95 yorum
Yorumlar kapalı.
Hi, this is a comment.
To get started with moderating, editing, and deleting comments, please visit the Comments screen in the dashboard.
Commenter avatars come from Gravatar.
viagra over the counter us
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
essay writing service best
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
what is the best college essay editing service
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
essay writing company reviews
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
cheap essay writers
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
academic essay writing service
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
mba essay writing services
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
cheap custom essay papers
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
us based essay writing service
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
custom writing essay
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
online custom essays
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
cheap essay writing service us
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
best essay websites
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
which essay writing service is the best
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
order custom essay online
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
essay help pros
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
compound pharmacy domperidone
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
mexico pharmacy adipex
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
australian online pharmacy viagra
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
custom rx pharmacy kuna
COVID-19 ve Ruhsal Belirtiler – '
xenical pharmacy2u
xenical pharmacy2u
blue sky peptide tadalafil review
blue sky peptide tadalafil review
where to buy viagra over the counter in canada
where to buy viagra over the counter in canada
is tadalafil available in the us
is tadalafil available in the us
cialis generic date
cialis generic date
how to order viagra from canada
how to order viagra from canada
best online price for viagra
best online price for viagra
generic viagra mexico pharmacy
generic viagra mexico pharmacy
cialis on line overnight
cialis on line overnight
why does tadalafil say do not cut pile
why does tadalafil say do not cut pile
how much is viagra 100mg
how much is viagra 100mg
cialis generic name
cialis generic name
cialis generic over the counter
cialis generic over the counter
online generic pharmacy
online generic pharmacy
mexican pharmacy percocet
mexican pharmacy percocet
cialis for sale in toront ontario
cialis for sale in toront ontario
buy generic viagra online from india
buy generic viagra online from india
cheap viagra online free shipping australia
cheap viagra online free shipping australia
cialis tadalafil 20 mg 30 tablet
cialis tadalafil 20 mg 30 tablet
best online pharmacy india
best online pharmacy india
brand cialis 20mg
brand cialis 20mg
over the counter viagra substitute
over the counter viagra substitute
how to get viagra prescription australia
how to get viagra prescription australia
over the counter viagra for women
over the counter viagra for women
buy sildenafil no prescription
buy sildenafil no prescription
safe generic viagra
safe generic viagra
viagra in usa
viagra in usa
cialis from canadian pharmacy registerd
cialis from canadian pharmacy registerd
tadalafil generic india
tadalafil generic india
cialis for blood pressure
cialis for blood pressure
cialis generic release date
cialis generic release date
gabapentin wirkungen
gabapentin wirkungen
metronidazole tobacco
metronidazole tobacco
bactrim conservação
bactrim conservação
valtrex embarazo
valtrex embarazo
nolvadex progesterone
nolvadex progesterone
lyrica para dormir
lyrica para dormir
metformin evaluation
metformin evaluation
lisinopril histamine
lisinopril histamine
lasix lichtgeschützt
lasix lichtgeschützt
semaglutide heart failure
semaglutide heart failure
expired semaglutide
expired semaglutide
is compounded semaglutide the same as ozempic
is compounded semaglutide the same as ozempic
metronidazole nitroimidazole
metronidazole nitroimidazole
gabapentin kontraindikacije
gabapentin kontraindikacije
what to avoid while taking cymbalta
what to avoid while taking cymbalta
is duloxetine used for neuropathy
is duloxetine used for neuropathy
do you have to take cephalexin with food
do you have to take cephalexin with food
is it go to mix escitalopram with xanax
is it go to mix escitalopram with xanax
ciprofloxacin side effects in dogs
ciprofloxacin side effects in dogs
bactrim long term side effects
bactrim long term side effects
bactrim antibiotics
bactrim antibiotics
amoxicillin dose
amoxicillin dose
effexor for hot flashes
effexor for hot flashes
flexeril recreational
flexeril recreational
what is the best time of day to take flomax
what is the best time of day to take flomax
ezetimibe simvastatin tablets
ezetimibe simvastatin tablets
diclofenac potasico
diclofenac potasico
diltiazem er 240 mg
diltiazem er 240 mg
long-term use of citalopram and dementia
long-term use of citalopram and dementia
aspirin chemical formula
aspirin chemical formula
what is aripiprazole for
what is aripiprazole for
amitriptyline for ibs
amitriptyline for ibs
allopurinol side effect
allopurinol side effect
celebrex 400 mg twice daily
celebrex 400 mg twice daily
baclofen 10 mg street price
baclofen 10 mg street price
acarbose wirkungsweise
acarbose wirkungsweise
abilify antipsychotic
abilify antipsychotic
negative side effects of semaglutide
negative side effects of semaglutide
actos tremors
actos tremors
is 37.5 mg of venlafaxine a high dose
is 37.5 mg of venlafaxine a high dose
repaglinide absorption site
repaglinide absorption site
tamsulosin hydrochloride pka
tamsulosin hydrochloride pka
synthroid tramadol
synthroid tramadol